Το Αλογάκι

Τι σημαίνουν όλες αυτές οι περίεργες λέξεις που αναφέρουν οι σκακιστές στις συζητήσεις τους; Ας εξηγήσουμε κάποιες από αυτές!
Ζαντούμπ: Αν κάποιο από τα κομμάτια μας δεν στέκεται καλά πάνω στο τετράγωνό του, όταν έρθει η σειρά μας μπορούμε να πούμε "ζαντούμπ" και να το διορθώσουμε.
Κάρφωμα: Όταν το κομμάτι που απειλείται από Βασίλισσα, Πύργο ή Αξιωματικό είναι μικρότερης αξίας από το κομμάτι που βρίσκεται πίσω του. Λέγεται "απόλυτο κάρφωμα" όταν το κομμάτι πίσω είναι ο Βασιλιάς και "σχετικό" όταν πίσω είναι οποιδήποτε άλλο κομμάτι.
Σούβλισμα: Όταν το κομμάτι που απειλείται από Βασίλισσα, Πύργο ή Αξιωματικό είναι μεγαλύτερης αξίας από το κομμάτι που βρίσκεται πίσω του.
Πηρούνι: Όταν ο ίππος απειλεί δυο ή περισσότερα κομμάτια ταυτόχρονα.
Μπαταρία: Όταν τοποθετούμε δυο η περισσότερα κομμάτια στην ίδια διαγώνιο ή στην ίδια κάθετο π.χ. δυο πύργοι και η βασίλισσα στην ίδια στήλη.
Προσέλκυση: Όταν κάποιος παίκτης θυσιάζει ένα ελαφρύ ή βαρύ κομμάτι για να εκθέσει τον αντίπαλο βασιλιά.
Καθοδήγηση: Όταν καθοδηγούμε ένα κομμάτι του αντιπάλου σε θέση που να μας συμφέρει, συχνά με κάποια θυσία.
Απομάκρυνση: Όταν απομακρύνουμε ένα κομμάτι του αντιπάλου που προστατεύει ένα τετράγωνο ή μια γραμμή σημαντική για την επίθεσή μας, συχνά με κάποια θυσία.
Πιόνι προωθημένο: Το πιόνι που βρίσκεται στην πλευρά του αντιπάλου και μπορεί να είναι δυνατό ή αδύναμο ανάλογα με τη θέση.
Πιόνι ελεύθερο: Το πιόνι που δεν έχει μπροστά του στη δική του ή στις γειτονικές στήλες αντίπαλο πιόνι και μπορεί να προαχθεί.
Πιόνια διπλωμένα: Δυο ή περισσότερα πιόνια στην ίδια κάθετο. Αν είναι απομονωμένα είναι και αδύνατα.
Πιόνι απομονωμένο: Το πιόνι που δεν υποστηρίζεται από άλλα γειτονικά πιόνια του ιδίου χρώματος.
Πιόνια κρεμασμένα: Τα πιόνια που βρίσκονται δίπλα δίπλα χωρίς να αλληλοϋποστηρίζονται ή να υποστηρίζονται από άλλα πιόνια.
Πιόνι καθυστερημένο: Το πιόνι που βρίσκεται πίσω από τα γειτονικά πιόνια του.
Μπολοκάρισμα: Η ακινητοποίηση αντίπαλου πιονιού ή πιονιών.
Ματ των επωμίδων: Όταν ο Βασιλιάς γίνεται ματ από Βασίλισσα ή Πύργο πλαισιωμένος συνήθως από τους πύργους του.
Ματ αποπνιγμού: Όταν ο Βασιλιάς καθώς είναι κλεισμένος από δικά του κομμάτια γίνεται ματ από Ίππο.
Ματ Αραβικό: Όταν ο Βασιλιάς γίνεται ματ από Πύργο και Ίππο.
Ματ του Μποντάν: Το ματ που κάνουν δυο αξιωματικοί σχηματίζοντας ένα Χ.
Ματ του Άντερσεν: Όταν ο Βασιλιάς γίνεται ματ από Πύργο και Αξιωματικό.
Ματ του Μπλάκμπερν: Όταν ο Βασιλιάς γίνεται ματ από Αξιωματικούς και Ίππο.
Διάσπαση: Θυσία που αναγκάζει το άνοιγμα μιας θέσης.
Μινιατούρα: Μια παρτίδα που έληξε με ματ ή εγκατάληψη σε λιγότερες από 25 κινήσεις.
Θυσία: Η εσκεμμένη παραχώρηση υλικού με σκοπό την απόκτηση πλεονεκτήματος χώρου, πρωτοβουλίας, ανάπτυξης ή επίθεσης.
Ψευτοθυσία: Η θυσία που αν γίνει αποδεκτή προφανώς οδηγεί σε πλεονέκτημα ή τουλάχιστον ισορροπημένη θέση.
Αλλαγή: Το πάρσιμο υλικό του αντιπάλου με την ταυτόχρονη παραχώρηση δικού μας υλικού ίδιας αξίας.
Διαφορά: Λέμε ότι "κερδίσαμε τη διαφορά" όταν π.χ. πάρουμε πύργο του αντιπάλου για δικό μας ίππο ή αξιωματικό.
Βαριάντα: Μια πιθανή ακολουθία κινήσεων.
Συνδυασμός: Μια φορσέ βαριάντα με θυσία που δίνει πλεονέκτημα για τη νίκη.
Τακτική: Μια βαριάντα που προετοιμάζει ή αποκρούει μια επίθεση ή απειλή. Αντίθετος τρόπος παιχνιδιού από το ποζισιονέλ παιχνίδι.
Ποζισιονέλ: Τρόπος παιχνιδιού που αποσκοπεί σε σταδιακή απόκτηση πλεονεκτήματος παρά σε άμεση όπως το τακτικό παιχνίδι και απαιτεί κριτική σκέψη παρά υπολογισμό βαριάντων.
Γκαμπί: Η θυσία πιονιού συνήθως κατά το άνοιγμα για την απόκτηση πλεονεκτήματος χώρου όπως το άνοιγμα γραμμών ή για να κερδιθεί τέμπο. Αν ο αντίπαλος κόψει το πιόνι, τότε λέμε το γκαμπί "αποδεκτό". Αν δεν το κόψει, "μη αποδεκτό". Αν ο αντίπαλος απαντήσει με δική του προσφορά πιονιού, τότε έχουμε "αντιγκαμπί".
Τέμπο: Η επιπλέον κίνηση, η πρωτοβουλία.
Οποζισιόν: Η κατάσταση όπου οι δυο βασιλιάδες βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα τετράγωνο ανάμεσά τους (ή τρία ή πέντε). Ο Βασιλιάς που έχει την κίνηση χάνει την οποζισιόν, άρα ο άλλος -συνήθως- έχει το πλεονέκτημα.
Τρίγωνο: Ένας τρόπος για να χάσουμε την κίνηση στο φινάλε με σκοπό να πάρουμε την οποζισιόν. Ενώ είναι η σειρά μας να παίξουμε, με την τριγωνική μανούβρα του βασιλιά μας μπορούμε να επανέλθουμε στο αρχικό τετράγωνο, μόνο που τώρα έχει σειρά να παίξει ο αντίπαλος.
Νούλα: Ισοπαλία.
Πατ: Μορφή ισοπαλίας όπου ο βασιλιάς είναι υποχρεωμένος να κινηθεί αλλά δεν έχει νόμιμη κίνηση.
Φιανκέτο: Η θέση όπου ο Αξιωματικός είναι αναπτυγμένος στη δεύτερη ή έβδομη γραμμή πάνω στη μεγάλη διαγώνιο καλυπτόμενος από τον Ίππο.
Τρύπα: Το τετράγωνο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε με πιόνι και συνήθως βρίσκεται μπροστά σε ένα απομονωμένο ή καθυστερημένο πιόνι.
Προφυλακή: Το τετράγωνο μέσα στην παράταξη του αντιπάλου που ελέγχουμε με πιόνι και αποτελεί άριστη βάση επίθεσης κυρίως για τους Ίππους μας.
Προφύλαξη: Μια κίνηση που έχει ως σκοπό να εμποδίσει τα σχέδια του αντιπάλου.
Τζούγκτσβανγκ: Η κατάσταση όπου ένας παίκτης είναι υποχρεωμένος να κάνει μια κακή κίνηση που θα του επιφέρει σοβαρό μειονέκτημα, διότι δεν έχει καμία διαθέσιμη καλή κίνηση.
Κίνηση Φορσέ: Η καλή ή κακή κίνηση που ένας παίκτης κάνει υποχρεωτικά, ακόμα κι αν έχει στη διάθεσή του πολλές άλλες δυνατές κινήσεις.