Το Αλογάκι

"Και τώρα οι δυο μας, Μαυροτσούκαλε!" φώναξε ο Λευκός Βασιλιάς. "Για κόπιασε Λευκόσαυρε και θα δεις τι θα πάθεις!" απάντησε ο Μαύρος Μονάρχης.
Οι δυο στρατοί είχαν σχεδόν αποδεκατιστεί, όμως η μάχη δεν είχε τελειώσει ακόμα!

Όταν η σκακιέρα έχει αδειάσει από τα κομμάτια και έχουν απομείνει μόνο μερικά πιόνια, τότε οι Βασιλιάδες είναι οι απόλυτοι κυρίαρχοι του παιχνιδιού!



Διάγραμμα 1:
Όταν το πιόνι μας βρίσκεται στην 5η γραμμή, τότε ο έλεγχος των τετραγώνων μπροστά από αυτό εξασφαλίζει τη νίκη, όποιος κι αν έχει την κίνηση. Αυτά τα τεράγωνα λέγονται "τετράγωνα-κλειδιά".

Εδώ ο Λευκός Βασιλίας έχει την κίνηση και νικάει εύκολα. Βλέπετε πως;
Έπειτα δοκιμάστε την ίδια άσκηση, αλλά με το Μαύρο να έχει την κίνηση. Μπορεί να σώσει την παρτίδα;







Διάγραμμα 2:
Εδώ τα τετράγωνα-κλειδιά είναι τα α6, β6 και γ6. Το σχέδιο του Λευκού είναι να καλύψει γρήγορα το τετράγωνο α6, δηλαδή αυτό που είναι μακρύτερα από τον Μαύρο Μονάρχη, επομένως θα είναι δυσκολότερο να το υπερασπιστεί.

Πως μπορεί ο Λευκός να εφαρμόσει το σχέδιο της νίκης;









Διάγραμμα 3:
Μια σύνθεση του Γιόζεφ Μόραβετς μας δείχνει ότι τα φινάλε πιονιών κρύβουν πολλές παγίδες!

Ποιό είναι το σχέδιο που πρέπει να ακολουθήσει ο Λευκός; Πως πρέπει να αμυνθεί ο Μαύρος; (Παίζει ο Λευκός και κερδίζει)










Διάγραμμα 4:
Σε παρτίδα για την 28η Σκακιστική Ολυμπιάδα που έγινε στη Θεσσαλονίκη το 1988, η Σκωτσέζα Άλισον Κούλ με τα Λευκά στην διπλάνη θέση εγκατέλειψε, εκπλήσσοντας τη Ρουμάνα αντίπαλό της Γκαμπριέλα Στάνκιου και το κοινό!

Εσείς λέτε πως έπραξε σωστά;










Λύσεις:
Διάγραμμα 1: 1.Ρα6 [Προσοχή! 1.Ργ6 Ρα7 2.Ργ7 (και όχι 2.b6+ Ρα8=) 2...Ρα8 3.Ρβ6 (3. b6?? πατ) 3...Ρβ8 (αρχική θέση) 4.Ρα6!] 1... Ρα8 2. β6 Ρβ8 3. β7 και το πιόνι προάγεται εύκολα!
Ο Μαύρος δεν μπορεί να κάνει ισοπαλία, ακόμα κι αν είχε την κίνηση.
Διάγραμμα 2: 1.Ργ2! Ρε7 2. Ρβ3 Ρδ6 3. Ρα4 (3. Ργ4? Ρc6=) 3...Ργ6 4.Ρα5 (απειλεί 5.Ρα6) 4...Ρβ7 5.Ρβ5 και ο Λευκός κερδίζει εύκολα αφού έχει την οποζισιόν!
Διάγραμμα 3: 1.Ρζ2! (Και όχι 1.Ρη1? Ρδ7=) 1...θ4! (Και όχι 1...Ρδ7 2.Ρη3 Ρε6 3.Ρθ4 όπου κόβουν το πιόνι και νικούν εύκολα τα Λευκά) 2.Ρη1! (Το φαινομενικά φυσιολογικό 2.Ρζ3? αντιμετωπίζεται ύστερα από 2...θ3! Αν το πιόνι κοπεί, ο Μαύρος Βασιλιάς κλείνεται στο θ8 και αν 3.η4 τότε ο Μαύρος ανεβαίνει στην 6η σειρά και την ελέγχει με 3...Ρδ7 4.Ρη3 Ρε6 5.Ρxθ3 Ρζ6 6.Ρθ4 Ρη6=) 2...θ3 3.η3! (Τώρα τα τετράγωνα-κλειδιά είναι στην 5η σειρά, άρα πιο κοντά στο Λευκό Βασιλιά που δεν χάνει την ευκαιρία) 3...Ρδ7 4.Ρθ2 Ρε6 5.Ρxθ3 Ρζ5 6.Ρθ4 Ρη6 7.Ρη4 και ο Λευκός κερδίζει!
Διάγραμμα 4: Όπου και αν παίξει ο Λευκός, η παρτίδα είναι ισόπαλη!

"Μα ποιός είναι αυτός ο Μποντέν που θαρρεί ότι μπορεί να με παγιδέψει μόνο με δυο Αξιωματικούς;" διαμαρτυρήθηκε έντονα ο Μαύρος Βασιλιάς. "Φοβάμαι πολύ ότι ο Μποντέν έχει δίκιο Μεγαλειότατε", απάντησε η Μαύρη Βασίλισσα και συμπλήρωσε λέγοντας με θαυμασμό "Αυτός ο Άγγλος γκρανμαίτρ πράγματι μπορεί να κάνει ματ μόνο με τους Αξιωματικούς του"! Κι έτσι είναι, όπως τα λέει η Πονηροτάτη.

Στο Ματ του Μποντέν συνεργάζονται οι δυο Αξιωματικοί μας για να παγιδέψουν τον άτυχο Μονάρχη, σχηματίζοντας ένα απροσπέλαστο Χ στο διάβα του! Μάλιστα οι καημένοι οι φρουροί του Βασιλιά αλλοιθωρίζουν όταν οι Αξιωματικοί εφορμούν από διαφορετικές κατευθύνσεις και δεν ξέρουν τι να κάνουν!

Μπορείτε στα παρακάτω διαγράμματα να επαληθεύσετε τους ισχυρισμούς του Μποντέν; Τα διαγράμματα 1, 2 και 3 έχουν ματ σε μια κίνηση. Στο διάγραμμα 4 θα πρέπει εσείς να προετοιμάσετε το ματ του Μποντέν σε 2 κινήσεις!



































Λύσεις:
Διάγραμμα 1: Αε6#
Διάγραμμα 2: Αδ6#
Διάγραμμα 3: Αε6#
Διάγραμμα 4: 1.Βxγ6+ βxγ6 2.Αα6#

Μια μέρα ο Μαύρος Βασιλιάς βιαζόταν πάρα πολύ να πάει στο παλάτι, επειδή πεινούσε σαν λύκος. Ήδη είχε πάει τρεις η ώρα και αυτή η μάχη δεν έλεγε να τελειώσει! Όλο γκρίνιαζε και φώναζε στους στρατιώτες του. "Τι θα γίνει, ακόμα να νικήσετε; Είσαστε όλοι άχρηστοι, τεμπέληδες και χαραμοφάηδες"! Οι δύστυχοι στρατιώτες κλονίστηκαν από τα λόγια του Βασιλιά τους. Μεγάλη ταραχή επικρατούσε στο Μαύρο στρατόπεδο και όλοι έμοιαζαν πανικόβλητοι. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα είχαν χάσει τελείως την ψυχραιμία τους, τόσο που παραδίνονταν άνευ όρων στον Λευκό στρατό. Μπορείτε να βρείτε στα παρακάτω διαγράμματα αυτούς τους Μαύρους στρατιώτες;
Παίζει ο Λευκός και κόβει απροστάτευτο κομμάτι (Βασικές επιθέσεις).





















































Λύσεις:
Διάγραμμα 1: Πxη4
Διάγραμμα 2: Ιxζ5
Διάγραμμα 3: Αxε6
Διάγραμμα 4: Πxε8
Διάγραμμα 5: Βxζ8+
Διάγραμμα 6: Αxδ6

Ας δούμε κάποιες βασικές ιδέες στα φινάλε πιονιών! Αν μπορείτε, να κάνετε τις ασκήσεις πάνω στη σκακιέρα σας στο σπίτι. Μη διστάσετε να δοκιμάστε διάφορες βαριάντες που σας έρχονται στο μυαλό. Η λύση θα έρθει μόνη της!

Ντρίμπλες! Τα Λευκά και τα Μαύρα πιόνια είναι αντιμέτωπα και οι Βασιλιάδες είναι πολύ μακριά για να πολεμήσουν! Βρείτε το δρόμο προς τη νίκη για τα Λευκά! (Παίζει ο Λευκός)
Ύστερα, στο ίδιο διάγραμμα, βοηθήστε τα Μαύρα να πάρουν την ισοπαλία! (Παίζει ο Μαύρος)

Λύση1: (Παίζουν τα Λευκά) 1.β6 γxβ6 2.α6 βxα6 3.γ6! (ή 1... αxβ6 2.γ6 βxγ6 3.α6!) και νικά ο Λευκός διότι προάγει πιόνι πρώτος!
Λύση2: (Παίζουν τα Μαύρα) 1...β6! 2.αxβ6 αxβ6 3. γ6 ισοπαλία (και όχι 3.γxβ6? γxβ6 με νίκη του Μαύρου επειδή ο Βασιλιάς προλαβαίνει να κόψει το Λευκό πιόνι).






Το Μαγικό Τετράγωνο! Δείτε τη θέση του διπλανού διαγράμματος. Παίξτε πρώτα την παρτίδα σαν Λευκός. Ποιό θα είναι το αποτέλεσμα;
Ύστερα παίξτε σαν Μαύρος. Αν παίξει πρώτος ο Μαύρος Βασιλιάς προλαβαίνει να κόψει το πιόνι;

Λύση: Ένας γενικός κανόνας λέει ότι το πίονι βρίσκεται στην άκρη ενός "μαγικού τετραγώνου", όπου οι πλευρές του είναι ίσες με τον αριθμό των τετραγώνων που χρειάζεται για να προαχθεί. Εδώ είναι 4. Άρα μετράμε από το ζ4 μέχρι το ζ8, από το ζ8 στο β8 και από το β8 στο β4 και πίσω στο ζ4. Αν ο αντίπαλος βασιλιάς και το πιόνι βρίσκονται μόνοι τους μέσα στο μαγικό αυτό τετράγωνο, τότε το πιόνι δεν προλαβαίνει να προαχθεί. Αν όχι, τότε το πιόνι προάγεται! Στο παράδειγμά μας, αν παίξει ο Μαύρος, τότε μπαίνει έγκαιρα μέσα στο μαγικό τετράγωνο και προλαβαίνει να κόψει το πιονάκι. Αν όμως παίξει ο Λευκός και πάει στο ζ5, τότε ο Μαύρος Βασιλιάς είναι καταδικασμένος!

Πιόνι-Βοηθός! Εδώ ο Λευκός φαίνεται χαμένος. Είναι μακριά από το Μαγικό Τετράγωνο και το Μαύρο πιόνι στο θ5 μοιάζει ασταμάτητο. Κι όμως παίζει ο Λευκός και σώζει την παρτίδα, χάρη στο πιονάκι στη στήλη γ! Βλέπετε πως; Είναι αρκετά δύσκολο, ίσως να σας παιδέψει λίγο!

Λύση: 1.Ρη7 θ4 2.Ρζ6 αν 2...Ρβ6 3. Ρε5! (3...Ρxγ6 4.Ρζ4 θ2 4.γ7 θ1=Β 5.γ8=Β ισοπαλία) θ3 4.Ρδ6 θ2 4.γ7 θ1=Β 5.γ8=Β ισοπαλία! αν 2...θ3 3.Ρε7 Ρβ6 4.Ρδ7 θ2 3.γ7 θ1=Β 5.γ8=Β πάλι ισοπαλία!







Η Οποζισιόν! Τι λέτε, μπορεί να τα καταφέρει ο Μαύρος Βασιλιάς; (Παίζει ο Μαύρος)
Μην ξεχνάτε: όποιος έχει την οποζισιόν, ελέγχει το παιχνίδι!

Λύση: Ο στόχος του Μαύρου είναι να μη φτάσει ο Λευκός Βασιλιάς στην 6η γραμμή. 1...Ρε7 Οποιαδήποτε άλλη κίνηση χάνει! 1...Ρδ7 2.Ρζ6 Ρε8 3.ε5 Ρζ8 4.ε6 Ρε8 5.ε7 κερδίζει ο Λευκός. 2.Ρδ5 Ρδ7! Ο Μαύρος έχει πάρει την οποζισιόν! Ο Λευκός αναγκάζεται να παίξει το πιόνι. 3.ε5 Ρε7 4.ε6 Ρε8! Ο Μαύρος Βασιλιάς στέκεται απέναντι στο πιόνι. (Αν έπαιζε 4...Ρδ8 θα έχανε μετά από 5.Ρδ6 Ρε8 6.ε7 Ρζ7 7.Ρδ7.) 5.Ρδ6 Ρδ8 6.ε7+ Ρε8 7.Ρε6 πατ.





Τέμπο για την οποζισιόν! Εδώ ο Λευκός πρέπει να κάνει μια ενδιάμεση κίνηση για να πάρει την οποζισιόν. Βλέπετε ποιά είναι αυτή; (Παίζει ο Λευκός)

Λύση: Μετά από 1.ζ3 ο Μαύρος Βασιλιάς αναγκάζεται να μετακινηθεί! Έτσι χάνει την οποζισιόν και δεν μπορεί να κρατήσει τα πιόνια του!

Ο μεγαλύτερος θρίαμβος για έναν σκακιστή -μετά το ματ- είναι η σύλληψη της αντίπαλης Βασίλισσας. Πόσες παρτίδες έχουν λήξει άδοξα εξαιτίας μιας μικρής απροσεξίας της παντοδύναμης Ντάμας! Και είναι αλήθεια ότι η Βασίλισσα γίνεται συχνά στόχος του αντιπάλου, αφού είναι το ισχυρότερο κομμάτι στη Σκακιέρα και η απώλειά της τις περισσότερες φορές ισοδυναμεί με ήττα! Μάλιστα στο ξεκίνημα μιας μάχης δεν θέλει πολύ για να συλληφθεί η Βασίλισσα, ειδικά όταν όλα τα ελαφρά κομμάτια έχουν πάρει καίρια πόστα στη Σκακιέρα. Γι' αυτό να προσέχετε και να σκέφτεστε πολύ καλά πριν την ωθήσετε στη μάχη!

Ακολουθούν γρίφοι που απαιτούν να εξαναγκάσεις τη σύλληψη της Βασίλισσας με μια μόνο κίνηση. Αν σε δυσκολεύει κάποιος γρίφος μπορείς να διαβάσεις την "Ιδέα" για να πάρεις μια ιδέα! Αν δεν καταφέρεις να λύσεις κάποιον από αυτούς, μη στενοχωριέσαι! Μπορείς να βρεις τις λύσεις όλων των γρίφων στο τέλος της σελίδας. Καλή επιτυχία!

1.Η Μαύρη Βασίλισσα που ήταν στο δ5, τρόμαξε βλέποντας τον Λευκό Ίππο να έρχεται κατά πάνω της και έτρεξε να κρυφτεί στο γ6. Έκανε καλά; (Παίζει ο Λευκός)







Ιδέα: Θυμάσαι τι είναι το κάρφωμα;

2.Η Μαύρη Βασίλισσα είναι τόσο υπεροπτική που έκανε έφοδο χωρίς υποστήριξη. Πως μπορεί να συλληφθεί; (Παίζει ο Λευκός)








Ιδέα: Ποιό κομμάτι κάνει πηρούνι;

3.Κι εδώ η Μαύρη Ντάμα νομίζει ότι έπιασε το Λευκό Στρατό στον ύπνο... έκοψε στο η2 και ετοιμάζεται να συλλάβει τον Πύργο στο θ1 δίνοντας κι ένα τρομερό σαχ! θα προλάβει; (Παίζει ο Λευκός)






Ιδέα: Η παγίδα έχει στηθεί! Ποιό κομμάτι μπορεί να κλείσει την πόρτα και να παγιδέψει μέσα τη Μαύρη Βασίλισσα;

4.Αυτή τη φορά η Μαύρη Βασίλισσα δεν έκανε λάθος... ή μήπως έκανε; (Παίζει ο Λευκός)








Ιδέα: Ο Μαύρος Ίππος είναι απόλυτα καρφωμένος, άρα δεν μπορεί να μετακινηθεί!

5.Η Μαύρη Βασίλισσα κάθεται στο θρόνο της. Αλίμονο, κινδυνεύει περισσότερο από ότι νομίζει! (Παίζει ο Λευκός)








Ιδέα: Η διπλή απειλή δύσκολα αντιμετωπίζεται!

6.Η λαιμαργία της Μαύρης Ντάμας δεν έχει όρια! Αφού έφαγε το Λευκοτετράγωνο Λευκό Αξιωματικό στο β5, τώρα ετοιμάζεται να φάει και τον Ίππο στο δ5. Ο Ίππος όμως με μια δρασκελιά μπορεί από θήραμα να γίνει κυνηγός! Πως μπορεί να γίνει αυτό; (Παίζει ο Λευκός)






Ιδέα: Μ' ένα σμπάρο δυο τριγώνια (πηρούνι)!

7.Μα καλά, δεν βάζει ποτέ μυαλό αυτή η Μαύρη Βασίλισσα; Νομίζει ότι μπορεί να προστατέψει τον Πύργο στο α8. Αλήθεια, μπορεί; (Παίζει ο Λευκός)








Ιδέα: Κάρφωμα.

8.Ο Μαύρος Βασιλιάς δεν δίστασε να κόψει το Λευκό Ίππο στο ζ7. Αυτό όμως έκανε τη Λευκή Βασίλισσα να τρίψει τα χέρια της από ικανοποίηση. Βλέπεις το λόγο; (Παίζει ο Λευκός)







Ιδέα: Αποκάλυψη.

9.Η μάχη έχει φουντώσει στο κέντρο, όμως η Λευκή Βασίλισσα δεν φαίνεται να φοβάται. Δυστυχώς γι' αυτή... (Παίζει ο Μαύρος)








Ιδέα: Απομάκρυνση (με κόψιμο) αμυνόμενου κομματιού.

10.Οι δυο Βασίλισσες είναι αντιμέτωπες πολύ νωρίς στη μάχη. Ποιά θα επικρατήσει; (Παίζει ο Λευκός)








Ιδέα: Ένας Αξιωματικός θα κρίνει το νικητή (απομάκρυνση).

11.Ο Ατρόμητος Λευκός Ίππος δεν διστάζει να πέσει με ορμή πάνω στα τείχη του Μαύρου Βασιλιά, την ίδια ώρα που η δειλή Μαύρη Ντάμα τρέχει μακριά από τη μάχη. Θα την αφήσεις να ξεφύγει; (Παίζει ο Λευκός)







Ιδέα: Πηρούνι με απόλυτο κάρφωμα!

12.Ενώ ο Μαύρος Στρατός μοιάζει παγωμένος, τα Λευκά ελαφρά κομμάτια προελαύνουν. Ποιός θα δώσει το αποφασιστικό χτύπημα στη Μαύρη Μονάρχη; (Παίζει ο Λευκός)







Ιδέα: Αποπνιγμός με απόλυτο κάρφωμα!


Οι λύσεις των γρίφων:
1.Αβ5
2.Ιε5+
3.Αε4
4.β4
5.Ιε6+
6.Ιγ7+
7.Αβ5
8.Αη6+
9.Ιxγ3+
10.Αxζ7+
11.Ιε6+
12.Ιε6

"Τι γυρεύει στο κέντρο της Σκακιέρας ο Λευκός Μονάρχης; Γιατί δεν έκανε ροκέ; Επιθυμώ μια απάντηση ΤΩΡΑ!" φώναξε από το θρόνο του νευριασμένος ο Μαύρος Βασιλιάς μετά το αναπάντεχο Κζ2. "Μην ανησυχείτε μεγαλειότατε. Εμείς ελέγχουμε το κέντρο. Να είστε σίγουρος ότι αυτή η αλαζονική συμπεριφορά δεν θα μείνει ατιμώρητη" τον εφησύχασε η Μαύρη Βασίλισσα και κάλεσε έκτακτο πολεμικό συμβούλιο.
Τα ελαφρά κομμάτια ήταν ήδη επί ποδός, όμως ο εχθρός είχε οχυρώσει καλά τα στενά περάσματα. Έπρεπε να γίνει κάτι άμεσα, κάτι δραστικό, ώστε τα Μαύρα κομμάτια να ξεχυθούν κατά του αλαζόνα Μονάρχη. Επί ώρες προσπαθούσαν να βρουν μια λύση. Τότε ένας φρουρός έριξε την ιδέα στο τραπέζι "Αφού ο Βασιλιάς μας είναι ασφαλής, ας ανοίξουμε τη στήλη ζ. Ο Πύργος μας καραδοκεί και είναι σε καλή θέση για να χτυπήσει!" είπε και τα υπόλοιπα κομμάτια συμφώνησαν με ενθουσιασμό.
Η κίνηση ήταν ...ζ5! Ανοίγουμε τη θέση με διάσπαση και ορμάμε στο Βασιλιά που δεν έκανε ροκέ! Ο Λευκός Βασιλιάς πανικοβλήθηκε, δεν περίμενε αυτή την αντίδραση, έτσι έκανε κι άλλο λάθος πηγαίνοντας στο η2. Πάει, τα έχασε εντελώς! Η αλαζονεία του δεν έχει τέλος! Άμεση και δυναμική η απάντηση του Μαύρου: ...ζxε4. Ο πελαγωμένος Λευκός κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο. Αxβ6. Και ο Μαύρος μετά από ...Bxβ6 βάζει σε εφαρμογή το φοβερό του σχέδιο. Ο Λευκός προσπαθεί να συνέλθει παίζοντας Ιδ5 όμως ο Μαύρος ήδη ετοιμάζει την επέλαση των κεντρικών πιονιών: ...εxζ3+. Ο Λευκός έκοψε το πιόνι με Axζ3 αλλά πλέον ήταν πολύ αργά αφού 19...Αβxδ5 20.Αβxδ5+ Κθ8 21.Αε4 δ5 22.Αζ3 Ιζ4+ 23.Κη3 Αδ6 24.Πθζ1 ε4 25.Αη4. Το τελευταίο και μοιραίο λάθος του Λευκού. Ο Μαύρος έπαιξε ...ε3 και ο Λευκός καταπονημένος και κουρασμένος από το τρέξιμο αποδέχτηκε την ήττα του σιωπηλά...
Αυτός που ελέγχει το κέντρο, ελέγχει το παιχνίδι κι αν ο αντίπαλος Βασιλιάς φερθεί ανόητα και δεν κάνει ροκέ έγκαιρα, τότε το ματ είναι θέμα χρόνου! Σαν το Βασιλιά του παραμυθιού που δεν φορούσε ρούχα, έτσι ο απροστάτευτος Βασιλιάς, γυμνός από την άμυνά του, γίνεται εύκολος στόχος!
Ο Μπόμπυ Φίσερ ήταν μόλις 12 ετών όταν έπαιξε αυτή την παρτίδα. Μάλιστα, η βαριάντα Νάιντορφ της Σικελικής ήταν η αγαπημένη άμυνα του Αμερικανού πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή εναντίον του 1.ε4 από την αρχή ως το τέλος της λαμπρής καριέρας του. Αυτό το άνοιγμα προτιμούσε και ο Γκάρι Κασπάροβ όταν έπαιζε με τα Μαύρα.

Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που η βαριάντα Νάιντορφ της Σικελικής είναι το πιο αναλυμένο άνοιγμα και θεωρείται ως η Ρολς-Ρόϋς των σκακιστικών ανοιγμάτων, αφού την προτιμούσαν οι δυο -ίσως- καλύτεροι σκακιστές όλων των εποχών.

Η κύρια γραμμή του ανοίγματος είναι:
1. ε4 γ5
2. Ιζ3 δ6
3. δ4 γxδ4
4. Ιxδ4 Ιζ6
5. Ιγ3 α6

Στη συνέχεια ο Μαύρος παίζοντας α6 εμποδίζει την πρόσβαση των Λευκών Ίππων και του Λευκοτετράγωνου Λευκού Αξιωματικού στο τετράγωνο β5 ενώ αναπτύσσει ομαλά τις δυνάμεις του.

Αν ο Μαύρος παίξει αμέσως ε5 τότε μετά από 6.Αβ5+ Αδ7 7.Αxδ7+ Ιxδ7 8.Ιζ5 ο Λευκός αποκτά έναν πανίσχυρο Ίππο.

Το σχέδιο του Μαύρου είναι να ξεκινήσει άμεσα επίθεση μειονότητας στην πτέρυγα της Βασίλισσας και η άσκηση πίεσης στο πιονάκι ε4 του Λευκού μετά από β5, Αβ7 και Ιγ5.

Ο Λευκός μετά από Αη5 μπορεί να επιλέξει να αλλάξει τον Μαυροτετράγωνο αξιωματικό του με τον Ίππο στο ζ6 με σκοπό να διπλώσει τα πιόνια στο μικρό ροκέ του αντιπάλου Βασιλιά και να πάρει τον έλεγχο του κεντρικού τετραγώνου δ5.

Η βαριάντα αυτή έχει πάρει το όνομά της από τον Αργεντίνο Γκρανμαίτρ Μιγκέλ Νάιντορφ.

Ο Βασιλιάς φόρεσε την πανοπλία του, κράτησε γερά την ασπίδα του, πήρε το σπαθί και έφυγε για την πύλη. Οι σωματοφύλακες μάταια τον ικέτευαν να παραμείνει στην ασφάλεια του κάστρου. "Δεν είναι καλά τα πράγματα εκεί έξω μεγαλειότατε" είπε ο Ίππος. "Οι Πύργοι μας έχουν αφήσει την άμυνα και η Βασίλισσα πολεμά για τη νίκη έξω από τα τείχη του εχθρού" πρόσθεσε. "Θα ήταν τρέλα να πάτε εκεί έξω μοναχός!". "Ένας Βασιλιάς πρέπει είτε να ζει με σύνεση είτε να πεθαίνει με γενναίο τρόπο. Όπως προστάζει η λογική" απάντησε θυμωμένος, παραμέρισε τους φρουρούς και βάδισε έξω από τις πύλες του φρουρίου. Μερικές φορές ένας Βασιλιάς πρέπει να παίρνει την κατάσταση στα χέρια του!
Για τους Λευκούς στρατιώτες αυτή η έξοδος ισοδυναμούσε με την καταστροφή. Η μάχη μαινόταν με λύσσα και η Δαμόκλειος Σπάθη ταλαντευόταν πότε πάνω από το Λευκό πότε πάνω από το Μαύρο στρατόπεδο. Αν ο Λευκός Βασιλιάς γινόταν αντιληπτός από τον εχθρό, τότε η μάχη θα έληγε άδοξα.
Όμως ο γενναίος Λευκός Βασιλιάς είχε ένα σχέδιο που σίγουρα δεν το περίμενε κανένας -ούτε καν οι δικοί του στρατιώτες! Ρθ2. Το πρώτο βήμα. Ο Μαύρος Πύργος πηγαίνει στο γ8 για να βοηθήσει στην άμυνα του πιονιού γ7. Ο Λευκός Βασιλιάς συνεχίζει. Ρη3. Τα Μαύρα τετράγωνα είναι σαν δρόμος που οδηγεί το Λευκό στη νίκη. Ο Μαύρος δεν έχει τι να κάνει, θεωρεί τη μάχη ισόπαλη. Επιστρέφει τον Πύργο στο ζ8. Ο Λευκός Βασιλιάς συνεχίζει. Ρζ4. Ο Μαύρος συνεχίζει να μην καταλαβαίνει το σχέδιο και παίζει τον Αξιωματικό στο γ8, μάλλον σκεφτόμενος ότι είχε πετύχει την ισοπαλία. Όμως ο Λευκός Βασιλιάς συνεχίζει. Ρη5. Μόνο τότε ο Μαύρος έκπληκτος κατάλαβε το σχέδιο του ηρωικού Λευκού Βασιλιά και ύψωσε τη λευκή σημαία!
'Οπως ο ήρωας Βασιλιάς Λεωνίδας της Σπάρτης που αψηφόντας τη γνώμη των πολλών πήγε στις Θερμοπύλες να αντιμετωπίσει τον Πέρση κατακτητή και έμεινε αθάνατο το όνομά του στην Ιστορία, έτσι και η ηρωική έξοδος του Λευκού Βασιλιά του Νίγκελ Σορτ έγινε θρύλος του Σκακιού!
Η Μοντέρνα Βαριάντα της άμυνας Αλιέχιν είναι ένα αρκετά δημοφιλές άνοιγμα. Η κύρια γραμμή της είναι
1.ε4 Ιζ6 2.ε5 Ιδ5 3.δ4 δ6 4.Ιζ3 όπου ο Λευκός αποκτά ένα μικρό πλεονέκτημα χώρου το οποίο ελπίζει να κρατήσει. Ο Μαύρος απαντά συνήθως με 4...Αη5 καρφώνοντας τον Ίππο ή με 4...η6 προετοιμάζοντας φιανγκέτο.

"Χρατς- χρουτς" ένα μοναχικό μαύρο πιονάκι ανηφορίζει τη στήλη "ε" σέρνοντας τα πόδια του πάνω σε κάτι χαμόκλαδα και πεσμένα φύλλα. Το δασάκι ήταν ήσυχο. Πολύ ήσυχο... Δεν ακούγονταν πια οι κλαγές των όπλων, μήτε οι φωνές των στρατιωτών. "Μα που πήγαν όλοι" σκέφτηκε "και πως βρέθηκα εδώ μοναχός μου;". "Μοναχός μου;!" έσκουξε και αμέσως έβαλε τις παλάμες του στο στόμα έντρομος για να μην του ξεφύγει κάποιο άλλο επιφώνημα. Γούρλωσε τα μάτια και κοίταξε μια αριστερά, μια δεξιά, μιας μπρος και μια πίσω. Κρύος ιδρώτας έλουσε το δόλιο στρατιωτάκι! "Ελπίζω να μη με άκουσε κανείς!" μουρμούρισε και βάδισε προς τα μπρος με επιφυλακή, έτοιμος με ένα σάλτο να χωθεί στους παρακείμενους θάμνους. Κοντοστάθηκε στο ε4 όταν άκουσε πίσω από μια συστάδα δέντρων τον καλπασμό ενός αλόγου...Ιη5. Το πιονάκι συνέχισε απτόητο στο ε3, αφού δεν έβλεπε τίποτα μπροστά του που να εμποδίζει την πορεία του. Αναθάρρησε, σκέφτηκε την προαγωγή και φτερούγισε η καρδιά του. Ύστερα πάλι μαζεύτηκε κι έκανε κακές σκέψεις -"εδώ στην ερημιά δύσκολα θα τα βγάλω πέρα αν εμφανιστεί ο εχθρός"...Ββ2. Θα ορκιζόταν ότι άκουσε μια γυναικεία φωνή πίσω από εκείνους τους θάμνους! Βxη5! Η νίκη είναι κοντά! Τότε ένας Μαύρος Αξιωματικός πετάχτηκε διαγώνια μέσα από ένα στενό δρομάκι και συλλαμβάνει το πιονάκι μας! "Μπορεί να με έπιασες άσπρε μπαμπέση, όμως η νίκη είναι πια δική μας!" είπε το γενναίο μαύρο πιονάκι και έκλεισε το μάτι στη Λευκή Βασίλισσα που πήγε και στάθηκε στο η4 λοξοκοιτάζοντας μια τον Πύργο στο δ1 και μια την Λευκή Βασίλισσα που το έβαλε στα πόδια φοβισμένη από ένα τόσο δα πιονάκι... ο τολμών νικά, όπως έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι!


Με την Άμυνα Νεο-Γκρίνφελντ ο Λευκός καθυστερεί την τοποθέτηση του Ίππου στο γ3 επιδιώκοντας να κυριαρχήσει στο κέντρο με τα πιόνια δ και ε και τον αξιωματικό στη μεγάλη θ1-α8 διαγώνιο. Ο στόχος του Μαύρου είναι να υπονομεύσει το κέντρο κυρίως παίζοντας δ5.

Ήταν στις προτιμήσεις σκακιστών όπως ο Βίκτορ Κορτσνόι, ο Πρέντραγκ Νίκολιτς, ο Ρόμπερτ Κεμπίνσκι και άλλοι.

Συγγραφέας: Νικόλαος Φ. Καμπάνης
Εκδόσεις: του ιδίου
Πρώτη έκδοση: 2001
105 σελίδες
ISBN: 960-912-122-5

Ο πλήρης τίτλος του βιβλίου είναι "Μέθοδος Ταχύρρυθμης Εκμάθησης Βασικών Εννοιών Ανοίγματος στο Σκάκι για αρχάριους και για προχωρημένους" -ίσως να είναι ο μακρύτερος τίτλος Ελληνικού βιβλίου για το σκάκι!

Πρόκειται για έναν "οδηγό" ανοιγμάτων κυρίως για αρχάριους παίκτες, που έχει ως στόχο να περιγράψει τις κεντρικές ιδέες κάθε ανοίγματος και τις θεωρητικές θέσεις που προκύπτουν.

Το Σκάκι Ι: πλήρης ανάπτηξη της θεωρίας και η πρακτική της εφαρμογή

Συγγραφέας: Τρινατάφυλλος Σιαπέρας
Εκδόσεις: Αποσπερίτης
Πρώτη έκδοση: 1967
358 σελίδες
ISBN: 960-282-001-2





Το Σκάκι ΙΙ: θεωρία και πρακτική

Συγγραφέας: Τρινατάφυλλος Σιαπέρας
Εκδόσεις: Αποσπερίτης
Πρώτη έκδοση: 1977
354 σελίδες
ISBN: 960-282-002-0





Δυο βιβλία, μια ζωή γεμάτη σκάκι... Ο Τριαντάφυλλος Σιαπέρας θεωρείται ο "Μωυσής" των Ελλήνων Σκακιστών, ο άνθρωπος που πήρε το Ελληνικό Σκάκι από την αφάνεια και το οδήγησε στη "Γη της Επαγγελίας". Τα δυο βιβλία που μας χάρισε είναι "οι Δέκα Εντολές" του και δεν υπάρχει Έλληνας σκακιστής χωρίς αυτά στη βιβλιοθήκη του.

Το σκάκι βέβαια αλλάζει και τα βιβλία αυτά είναι παλιά, θα σκεφτεί κάποιος. Όμως η σημαντικότερη προσφορά του Σιαπέρα δεν είναι αυτό καθεαυτό το περιεχόμενο -είναι η μεταλαμπάδευση της αγάπης για το παιχνίδι και της αφοσίωσης στα ιδανικά του.

Και όπως του είπε κάποτε σε έναν αγώνα σιμουλτανέ ο ηθοποιός Μίμης Φωτόπουλος "έπαιξα κύριε Σκακιέρα"!

Τι σημαίνουν όλες αυτές οι περίεργες λέξεις που αναφέρουν οι σκακιστές στις συζητήσεις τους; Ας εξηγήσουμε κάποιες από αυτές!
Ζαντούμπ: Αν κάποιο από τα κομμάτια μας δεν στέκεται καλά πάνω στο τετράγωνό του, όταν έρθει η σειρά μας μπορούμε να πούμε "ζαντούμπ" και να το διορθώσουμε.
Κάρφωμα: Όταν το κομμάτι που απειλείται από Βασίλισσα, Πύργο ή Αξιωματικό είναι μικρότερης αξίας από το κομμάτι που βρίσκεται πίσω του. Λέγεται "απόλυτο κάρφωμα" όταν το κομμάτι πίσω είναι ο Βασιλιάς και "σχετικό" όταν πίσω είναι οποιδήποτε άλλο κομμάτι.
Σούβλισμα: Όταν το κομμάτι που απειλείται από Βασίλισσα, Πύργο ή Αξιωματικό είναι μεγαλύτερης αξίας από το κομμάτι που βρίσκεται πίσω του.
Πηρούνι: Όταν ο ίππος απειλεί δυο ή περισσότερα κομμάτια ταυτόχρονα.
Μπαταρία: Όταν τοποθετούμε δυο η περισσότερα κομμάτια στην ίδια διαγώνιο ή στην ίδια κάθετο π.χ. δυο πύργοι και η βασίλισσα στην ίδια στήλη.
Προσέλκυση: Όταν κάποιος παίκτης θυσιάζει ένα ελαφρύ ή βαρύ κομμάτι για να εκθέσει τον αντίπαλο βασιλιά.
Καθοδήγηση: Όταν καθοδηγούμε ένα κομμάτι του αντιπάλου σε θέση που να μας συμφέρει, συχνά με κάποια θυσία.
Απομάκρυνση: Όταν απομακρύνουμε ένα κομμάτι του αντιπάλου που προστατεύει ένα τετράγωνο ή μια γραμμή σημαντική για την επίθεσή μας, συχνά με κάποια θυσία.
Πιόνι προωθημένο: Το πιόνι που βρίσκεται στην πλευρά του αντιπάλου και μπορεί να είναι δυνατό ή αδύναμο ανάλογα με τη θέση.
Πιόνι ελεύθερο: Το πιόνι που δεν έχει μπροστά του στη δική του ή στις γειτονικές στήλες αντίπαλο πιόνι και μπορεί να προαχθεί.
Πιόνια διπλωμένα: Δυο ή περισσότερα πιόνια στην ίδια κάθετο. Αν είναι απομονωμένα είναι και αδύνατα.
Πιόνι απομονωμένο: Το πιόνι που δεν υποστηρίζεται από άλλα γειτονικά πιόνια του ιδίου χρώματος.
Πιόνια κρεμασμένα: Τα πιόνια που βρίσκονται δίπλα δίπλα χωρίς να αλληλοϋποστηρίζονται ή να υποστηρίζονται από άλλα πιόνια.
Πιόνι καθυστερημένο: Το πιόνι που βρίσκεται πίσω από τα γειτονικά πιόνια του.
Μπολοκάρισμα: Η ακινητοποίηση αντίπαλου πιονιού ή πιονιών.
Ματ των επωμίδων: Όταν ο Βασιλιάς γίνεται ματ από Βασίλισσα ή Πύργο πλαισιωμένος συνήθως από τους πύργους του.
Ματ αποπνιγμού: Όταν ο Βασιλιάς καθώς είναι κλεισμένος από δικά του κομμάτια γίνεται ματ από Ίππο.
Ματ Αραβικό: Όταν ο Βασιλιάς γίνεται ματ από Πύργο και Ίππο.
Ματ του Μποντάν: Το ματ που κάνουν δυο αξιωματικοί σχηματίζοντας ένα Χ.
Ματ του Άντερσεν: Όταν ο Βασιλιάς γίνεται ματ από Πύργο και Αξιωματικό.
Ματ του Μπλάκμπερν: Όταν ο Βασιλιάς γίνεται ματ από Αξιωματικούς και Ίππο.
Διάσπαση: Θυσία που αναγκάζει το άνοιγμα μιας θέσης.
Μινιατούρα: Μια παρτίδα που έληξε με ματ ή εγκατάληψη σε λιγότερες από 25 κινήσεις.
Θυσία: Η εσκεμμένη παραχώρηση υλικού με σκοπό την απόκτηση πλεονεκτήματος χώρου, πρωτοβουλίας, ανάπτυξης ή επίθεσης.
Ψευτοθυσία: Η θυσία που αν γίνει αποδεκτή προφανώς οδηγεί σε πλεονέκτημα ή τουλάχιστον ισορροπημένη θέση.
Αλλαγή: Το πάρσιμο υλικό του αντιπάλου με την ταυτόχρονη παραχώρηση δικού μας υλικού ίδιας αξίας.
Διαφορά: Λέμε ότι "κερδίσαμε τη διαφορά" όταν π.χ. πάρουμε πύργο του αντιπάλου για δικό μας ίππο ή αξιωματικό.
Βαριάντα: Μια πιθανή ακολουθία κινήσεων.
Συνδυασμός: Μια φορσέ βαριάντα με θυσία που δίνει πλεονέκτημα για τη νίκη.
Τακτική: Μια βαριάντα που προετοιμάζει ή αποκρούει μια επίθεση ή απειλή. Αντίθετος τρόπος παιχνιδιού από το ποζισιονέλ παιχνίδι.
Ποζισιονέλ: Τρόπος παιχνιδιού που αποσκοπεί σε σταδιακή απόκτηση πλεονεκτήματος παρά σε άμεση όπως το τακτικό παιχνίδι και απαιτεί κριτική σκέψη παρά υπολογισμό βαριάντων.
Γκαμπί: Η θυσία πιονιού συνήθως κατά το άνοιγμα για την απόκτηση πλεονεκτήματος χώρου όπως το άνοιγμα γραμμών ή για να κερδιθεί τέμπο. Αν ο αντίπαλος κόψει το πιόνι, τότε λέμε το γκαμπί "αποδεκτό". Αν δεν το κόψει, "μη αποδεκτό". Αν ο αντίπαλος απαντήσει με δική του προσφορά πιονιού, τότε έχουμε "αντιγκαμπί".
Τέμπο: Η επιπλέον κίνηση, η πρωτοβουλία.
Οποζισιόν: Η κατάσταση όπου οι δυο βασιλιάδες βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα τετράγωνο ανάμεσά τους (ή τρία ή πέντε). Ο Βασιλιάς που έχει την κίνηση χάνει την οποζισιόν, άρα ο άλλος -συνήθως- έχει το πλεονέκτημα.
Τρίγωνο: Ένας τρόπος για να χάσουμε την κίνηση στο φινάλε με σκοπό να πάρουμε την οποζισιόν. Ενώ είναι η σειρά μας να παίξουμε, με την τριγωνική μανούβρα του βασιλιά μας μπορούμε να επανέλθουμε στο αρχικό τετράγωνο, μόνο που τώρα έχει σειρά να παίξει ο αντίπαλος.
Νούλα: Ισοπαλία.
Πατ: Μορφή ισοπαλίας όπου ο βασιλιάς είναι υποχρεωμένος να κινηθεί αλλά δεν έχει νόμιμη κίνηση.
Φιανκέτο: Η θέση όπου ο Αξιωματικός είναι αναπτυγμένος στη δεύτερη ή έβδομη γραμμή πάνω στη μεγάλη διαγώνιο καλυπτόμενος από τον Ίππο.
Τρύπα: Το τετράγωνο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε με πιόνι και συνήθως βρίσκεται μπροστά σε ένα απομονωμένο ή καθυστερημένο πιόνι.
Προφυλακή: Το τετράγωνο μέσα στην παράταξη του αντιπάλου που ελέγχουμε με πιόνι και αποτελεί άριστη βάση επίθεσης κυρίως για τους Ίππους μας.
Προφύλαξη: Μια κίνηση που έχει ως σκοπό να εμποδίσει τα σχέδια του αντιπάλου.
Τζούγκτσβανγκ: Η κατάσταση όπου ένας παίκτης είναι υποχρεωμένος να κάνει μια κακή κίνηση που θα του επιφέρει σοβαρό μειονέκτημα, διότι δεν έχει καμία διαθέσιμη καλή κίνηση.
Κίνηση Φορσέ: Η καλή ή κακή κίνηση που ένας παίκτης κάνει υποχρεωτικά, ακόμα κι αν έχει στη διάθεσή του πολλές άλλες δυνατές κινήσεις.

Είμαστε στα μισά της μάχης... Πριν λίγη ώρα ο Λευκός Βασιλιάς είχε αποδεχτεί την προοπτική δυο απομονωμένων πιονιών στις στήλες α και δ. Ο στρατός του ήδη μετρούσε την απώλεια ενός γενναίου πιονιού, ενώ ο Ίππος στο η5 και ο Αξιωματικός στο γ4 ήταν υπό εχθρικά πυρά. Όλοι στο Λευκό στρατόπεδο ένιωθαν άβολα με την εξέλιξη όμως δεν τολμούσαν να εκφράσουν τη δυσφορία τους -"ο Λευκός Βασιλιάς είχε σχέδιο", σκέφτονταν, "δεν εξηγείται αλλιώς αυτό που συμβαίνει στη Σκακιέρα". Ο Μαύρος Βασιλιάς έτριβε τα χέρια του ικανοποιημένος, αφού ένιωθε ασφαλής πίσω από τα τείχη του και ο στρατός του ετοιμαζόταν πηρετωδώς για την μεγάλη αντεπίθεση. Πριν δώσει το σύνθημα για αντεπίθεση όμως, έπρεπε να αποκρούσει τον ενοχλητικό Ίππο που στεκόταν προκλητικά στο η5. Έτσι λοιπόν αποφάσισε να στείλει το πιόνι θ στο κυνήγι του. Μέγα λάθος! Η Λευκή Βασίλισσα καμαρωτή καμαρωτή θρονιάστηκε στο θ7 δίνοντας σαχ. Φανερά ενοχλημένος από την αναίδεια ο Μαύρος Βασιλιάς πηγαίνει ως το ζ8 μουρμουρίζοντας "Εδώ δεν θα με ενοχλήσεις ξανά, πήγε χαμένος ο κόπος σου Λευκή Οχιά!" Μα δεν ήξερε τι τον περίμενε! Το πάρσιμο του Λευκού Αξιωματικού στο ε6 του φάνηκε στην αρχή σαν κίνηση απελπισίας. Ύστερα όμως η απελπισία κυρίευσε τον ίδιο όταν αντιλήφθηκε το σχέδιο του Λευκού. Δεν μπορεί να μην απαντήσει στη θυσία: ...Αxε6. Η απάντηση ήρθε σαν γροθιά στο βασιλικό του στομάχι: Πxε6!! "Ωιμέ!" αναστέναξε και έκοψε με το πιόνι συλλογιζόμενος ότι πρέπει να κρατήσει τουλάχιστον τις δυνάμεις του. "Τι χειρότερο μπορεί να συμβεί;" Πxβ2!! "Μα αυτό καταντά γελοίο!" διαμαρτυρήθηκε κόβοντας τον Λευκό Πύργο με τη Μαύρη Βασίλισσα, η οποία χάνεται μετά από λίγες κινήσεις. Τελικά το διπλωμένο Λευκό πιόνι στο γ3 απελευθερώνεται κόβοντας στο δ4 και χαρίζοντας στο Λευκό ένα φινάλε που δεν χάνεται με τίποτα!


Η Άμυνα Αλιέχιν ήταν επινόηση του Αλεξάντερ Αλιέχιν, ενός σπουδαίου παίκτη και παγκόσμιου πρωταθλητή από το 1927 ως το 1935 και από το 1937 ως το 1946, που έγινε θρύλος για το θυελλώδες, ευρηματικό και επιθετικό σκακιστικό ύφος του. Είναι ένα άνοιγμα που παίχτηκε από τον Μπόμπυ Φίσερ, τον Βίκτορ Κορτσνόι και παίζεται από τον Βασσίλι Ίβαντσουκ, τον Λεβ Αρονιάν, τον Μάικλ Άνταμς, τον Χικάρου Νακαμούρα και άλλους.

Η κύρια γραμμή της Άμυνας Αλιέχιν είναι 1.ε4 Ιζ6 2.ε5 Ιδ5 3.δ4 με ποικίλες απαντήσεις του Μαύρου.

Συγγραφέας: Ντάνιελ Κινγκ
Μετάφραση: Ναταλία Χούνου
Εκδόσεις: Άγκυρα
Πρώτη έκδοση: 2004
64 σελίδες
ISBN: 960-422-177-9

Μάθετε ένα από καλύτερα παιχνίδια του κόσμου μέσα από αυτό το εμπνευσμένο βιβλίο, που έγραψε ο Μεγάλος Διεθνής Μετρ Ντάνιελ Κινγκ. Τα καθαρά διαγράμματα και η εκπληκτική εικονογράφηση καθοδηγούν τους αρχάριους στους βασικούς κανόνες και τις κινήσεις. Προβλήματα και τεχνάσματα στρατηγικής βοηθούν ακόμα και τους πιο έμπειρους παίκτες να βελτιώσουν το παιχνίδι τους. Μπορείτε ακόμα να βρείτε πολύ περισσότερα, όπως τη συναρπαστική ιστορία του σκακιού, καθώς και στοιχεία για τους κορυφαίους σκακιστές όλων των εποχών.

• Καθαρό και ευχάριστο κείμενο, γραμμένο από ένα Μεγάλο Διεθνή Μετρ.
  
• O τέλειος οδηγός για αρχάριους, αλλά και για πιο έμπειρους παίκτες.
  
• Ψηφιακά διαγράμματα και εικονογραφήσεις.
  
• Πλήρως εικονογραφημένη ιστορία του παιχνιδιού.
  
• Οι ειδικές σελίδες περιλαμβάνουν γλωσσάρι και διευθύνσεις σκακιστικών οργανώσεων, καθώς και διευθύνσεις στο Ίντερνετ.
  

Συγγραφέας: Δημήτρης Βανδώρος
Εκδόσεις: Ηλίας Κουρκουνάκης
Πρώτη έκδοση: 2002
88 σελίδες
ISBN: 978-000-904-650-6

Το βιβλίο αυτό απευθύνεται κυρίως σε παιδιά σχολικής ηλικίας (δημοτι­κού, γυμνασίου, λυκείου), αλλά και σε ενήλικες που κάνουν τα πρώτα τους βή­ματα στο σκάκι, γνωρίζουν δηλαδή τους κανονισμούς του παιχνιδιού και έχουν μια μικρή πρακτική εμπειρία. Δεν είναι απαραίτητη η γνώση της σκακιστικής γραφής, αφού αμέσως μετά τον πρόλογο ακολουθεί παρουσίασή της. Φυσικά είναι χρήσιμο και σε πιο προχωρημένους σκακιστές, που αφιερώνοντας πολύ λιγότερο χρόνο απ' ότι οι αρχάριοι μπορούν να αποκομίσουν αρκετά χρήσιμα στοιχεία και να εμπεδώ­σουν κάποιες σημαντικές έννοιες. Εξάλλου μερικές από τις ασκήσεις είναι ηθε­λημένα δύσκολες.

Συγγραφέας: Στέφαν Κίντερμαν
Εικονογράφιση: Αν Φρανκ
Μετάφραση: Αγγελίδου Μαρία
Εκδόσεις: Οιωνός
Πρώτη έκδοση: 2007
80 σελίδες
ISBN: 960-89507-2-4

"Σαχ!" Ο λευκός βασιλιάς κινδυνεύει. Έχει χάσει την αγαπημένη του βασίλισσα. Ο ίδιος, όμως, θα προσπαθήσει να γλιτώσει. Και όσο ο πιστός του στρατιώτης μένει το πλευρό του, έτοιμος να τον υπερασπιστεί, οι ελπίδες δεν έχουν ακόμα χαθεί. Διότι ο μικρός αλλά γενναίος στρατιώτης έχει ένα μυστικό όπλο· μια κρυφή θαυμαστή δύναμη... Σ' αυτό το διασκεδαστικό και διδακτικό βιβλίο ο Στέφαν Κίντερμαν, Grand Master στο σκάκι, παίρνει από το χέρι τους μικρούς αρχάριους και τους καθοδηγεί στο παιχνίδι βήμα-βήμα. Δεν τους μαθαίνει μόνο τους κανόνες, αλλά και τη συναρπαστική ιστορία του σκακιού. Τους συστήνει τα πιόνια και τους εξηγεί διάφορες δυνατότητες κίνησης, καθώς και ενδιαφέροντα στρατηγικά κόλπα. Με τη βοήθεια των προβλημάτων μπορεί ο μικρός αναγνώστης να διαπιστώσει τι έχει καταλάβει και τι όχι. Και οι διάφορες μικρές ασκήσεις τού δίνουν τη δυνατότητα να εξασκήσει τις καινούργιες του γνώσεις. Στο παράρτημα βρίσκει συνοπτικά και περιληπτικά όλα όσα του είναι απαραίτητα. Και το βασιλικό παιχνίδι μπορεί ν αρχίσει!

Συγγραφέας: Μακλίοντ Τ. Γουίλιαμ, Μογκρίντιεν Ρόναλντ
Εικονογράφιση: Κόλμπους
Εκδόσεις: Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις Α.Ε.
Πρώτη έκδοση: 1981
64 σελίδες
ISBN: -

Ένα βιβλίο για εντελώς αρχάρια παιδιά, που εισάγει στους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού με διασκεδαστικό τρόπο και όμορφο σχεδιασμό.
Ίσως το πρώτο βιβλίο των περισσοτέρων Ελλήνων σκακιστών που έκαναν τα πρώτα τους βήματα την δεκαετία του '80!

Συγγραφέας: Μακλίοντ Τ. Γουίλιαμ, Μογκρίντιεν Ρόναλντ
Εικονογράφιση: Κόλμπους
Εκδόσεις: Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις Α.Ε.
Πρώτη έκδοση: 1981
68 σελίδες
ISBN: -

Αυτό το βιβλίο φιλοδοξεί να μάθει στον προχωρημένο νεαρό παίκτη να παίζει καλύτερο σκάκι και να κερδίζει περισσότερες παρτίδες. Η φιλοσοφία των συγγραφέων είναι ότι όσο σωστότερα παίζεις, τόσο περισσότερο θα διασκεδάζεις, ακόμα κι όταν χάνεις.
Διαβάζοντας το βιβλίο, κάθε φορά που θα συναντάς κάτι καινούργιο στήνε τα κομμάτια πάνω στη σκακιέρα και προσπάθησε να λύσεις την απορία σου, πριν συνεχίσεις την παρτίδα. Ακόμα και οι εξυπνότεροι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται κάτι δύσκολο μονομιάς.
Το βιβλίο αρχίζει με την προϋπόθεση ότι ο αναγνώστης ξέρει τους κανόνες και μπορεί να παίξει μια παρτίδα.

Συγγραφέας: Γιουβαντσιούδης Κώστας, Μουσιάδου Ειρήνη
Εικονογράφιση: Χριστοφορίδης Χριστόφορος
Εκδόσεις: Κλειδάριθμος
Πρώτη έκδοση: 1999
52 σελίδες
ISBN: 978-960-461-016-7

Το "Μια φορά κι έναν καιρό ήταν το σκάκι" είναι ο ιδανικός οδηγός για να διδάξετε στα παιδιά σας εύκολα και διασκεδαστικά τα πάντα για το δημοφιλές και εποικοδομητικό αυτό παιχνίδι.

Το βιβλίο ακολουθεί μια πρωτότυπη μεθοδολογία και χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο περιλαμβάνει ένα υπέροχο παραμύθι που τα παιδιά θα απολαύσουν. Το δεύτερο μέρος αποτελεί ένα εγχειρίδιο διδασκαλίας του παιχνιδιού που θα χρησιμοποιήσουν με απρόσμενη ευκολία οι μεγάλοι προκειμένου να μυήσουν τα παιδιά στους κανόνες και τον τρόπο σκέψης που απαιτεί το παιχνίδι. Τέλος, στο τρίτο μέρος περιγράφεται μια πληθώρα διασκεδαστικών δραστηριοτήτων που εξοικειώνουν τα παιδιά με το σκάκι μέσα από το παιχνίδι.

Με άλλα λόγια, οι συγγραφείς του βιβλίου, με έναν πρωτότυπο και ταυτόχρονα ισορροπημένο συνδυασμό της λογικής και του συναισθήματος, παρουσιάζουν το σκάκι ως ένα συναρπαστικό παιχνίδι που πολύ εύκολα και ευχάριστα θα μπορέσουν να μάθουν όλα τα παιδιά.

Αν λάβουμε υπ' όψιν τη μοναδική δύναμη του σκακιού να καλλιεργεί τη μνήμη και την αυτοσυγκέντρωση, να αναπτύσσει την αναλυτική σκέψη και την αυτοκριτική, αλλά και να βοηθά το παιδί να οριοθετεί τις δυνάμεις του σε σχέση με τους άλλους, τότε σίγουρα αυτό το βιβλίο είναι απαραίτητο σε κάθε οικογένεια.

Η μέθοδος του βιβλίου έχει δοκιμαστεί με επιτυχία σε εκατοντάδες παιδιά και συνιστά μια επιτυχημένη και αδιαμφισβήτητη συνταγή για την εκμάθηση του σκακιστικού παιχνιδιού σε μικρούς αλλά και μεγάλους.

Συγγραφέας: Γιουβαντσιούδης Κώστας, Μουσιάδου Ειρήνη
Εικονογράφιση: Μαρκ Γουάϊνσταϊν
Εκδόσεις: Κέδρος
Πρώτη έκδοση: 2004
162 σελίδες
ISBN: 978-960-04-2533-8

Μετά το σκακιστικό παραμύθι "Μια φορά κι έναν καιρό ήταν το σκάκι", το "Σκάκι και φαντασία" θα ενθουσιάσει τους μικρούς και μεγάλους φίλους του σκακιού.

Ένα πρωτότυπο βιβλίο που θα γνωρίσει στα παιδιά τα μυστικά του δημοφιλούς αυτού παιχνιδιού και θα διασκεδάσει τους μεγάλους . Παιχνίδια, ασκήσεις, σπαζοκεφαλιές και παγίδες, χωρίς πολλή θεωρία αλλά με πολύ κέφι.
Μη βιαστείτε όμως να κοιτάξετε τις λύσεις στο τέλος του βιβλίου! Το σκάκι θέλει εξάσκηση, υπομονή και πάνω απ' όλα φαντασία.