Σάββατο 25 Ιουνίου 2011

PostHeaderIcon Τι κάνουμε τώρα;

Από το μικρό ταπεινό στρατιώτη μέχρι το μεγάλο καταξιωμένο στρατηγό, η επόμενη κίνηση στο σκάκι είναι λίγο πολύ ένα μυστήριο. Η θέση έχει πάντα απαιτήσεις. Κάποιες φορές είναι εύκολο να ανακαλύψουμε αυτό που χρειάζεται να γίνει και άλλες φορές νιώθουμε χαμένοι μέσα σε δεκάδες επιλογές. "Τι κάνουμε τώρα;" Αναρωτιόμαστε ξύνοντας το κεφάλι μας μπροστά στη σκακιέρα.

Ένα σχέδιο μπορεί να μας σώσει!

Το σχέδιο στο σκάκι είναι η ικανότητα που έχουμε να εντοπίζουμε και να δημιουργούμε αδυναμίες στον αντίπαλο. Τέτοιες αδυναμίες μπορεί να είναι η κακή θέση του βασιλιά, μια στριμωγμένη βασίλισσα, τα αδύνατα πιόνια, τα απροστάτευτα κομμάτια, τα κομμάτια που μπορούν να υποστούν διπλή επίθεση ή κάρφωμα.

Ένας στρατιώτης (αρχάριος σκακιστής) σύμφωνα με την εμπειρία έχει περιορισμένες δυνατότητες στο σχεδιασμό. Αντίθετα ένας στρατηγός (καταξιωμένος σκακιστής) μπορεί με μεγαλύτερη άνεση να συλλάβει και να εκτελέσει πολύπλοκα σχέδια. Αλλά πως;

1. Εκτίμηση της θέσης. Αρχικά μετράμε τις δυνάμεις μας σε σύγκριση με τις δυνάμεις του αντιπάλου σύμφωνα με την αξία των κομματιών στη σκακιέρα. Ύστερα ψάχνουμε για αδυναμίες στο αντίπαλο στρατόπεδο ή διερευνούμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε αδυναμίες.
Προσοχή! Πρέπει πρώτα να σιγουρευτούμε ότι δεν έχουμε αδυναμίες στο δικό μας στρατόπεδο, διότι ο αντίπαλος καραδοκεί!
2. Σχέδιο. Αφού εντοπίσουμε τις αδυναμίες, θα πρέπει να τις αξιολογήσουμε και να βρούμε τρόπο να τις εκμεταλλευτούμε. Π.χ. αν έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε ένα φορσέ ματ και το κόψιμο μιας βασίλισσας, το σχέδιό μας θα πρέπει να είναι φυσικά να κάνουμε ματ.
3. Στρατηγικές επιχειρήσεις. Πάμε να εφαρμόσουμε το σχέδιο υπολογίζοντας ποιες δυνάμεις θα χρειαστούμε, που θα πρέπει να τις τοποθετήσουμε και πως θα παρακάμψουμε τις αμυντικές επιχειρήσεις του αντιπάλου.
4. Μέτρημα. Υπολογίζουμε κάποιες βαριάντες και επιλέγουμε την αποτελεσματικότερη, με προσοχή ώστε να μη δίνουμε στον αντίπαλο τη δυνατότητα να αμυνθεί.
5. Κίνηση!

Αν δεν μπορούμε να συλλάβουμε κάποιο σχέδιο, τότε το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βελτιώσουμε τη θέση ενός κομματιού μας, εφόσον ο αντίπαλος δεν έχει κάποια άμεση απειλή (κανόνας Makogonov).

Ας δούμε μια αρκετά διδακτική παρτίδα που παίχτηκε πριν λίγες μέρες στο τουρνουά της Νίκαιας.

1.δ4 δ5 2.Αζ4 β6 3.ε3 Ιγ6 4.γ4
Συνήθως στο Σύστημα του Λονδίνου ο Λευκός παίζει γ3 και ε3 για να στηρίξει το κέντρο. Σε αυτό το σημείο ο Μαύρος μπορεί να συνεχίσει κανονικά την ανάπτυξή του με Ιζ6 ή ε6 όμως
4…Αε6
Μια κακή κίνηση που μπλοκάρει χωρίς λόγο το πιόνι ε και καταδικάζει την πτέρυγα του Βασιλιά σε αδράνεια. Ποιο πρέπει να είναι το σχέδιο του Λευκού σε αυτό το κρίσιμο σημείο; Παίζοντας Ιγ3 ή Ιζ3, δηλαδή συνεχίζοντας την ανάπτυξή του, δεν είναι λάθος, όμως δεν είναι αρκετά δραστικό. Κόβοντας το πιόνι δ5 με γxδ5 επίσης δεν κερδίζει πολλά, αντιθέτως δίνει τη δυνατότητα στον Αε6 να πιάσει καλύτερη θέση. Μήπως ο Λευκός μπορεί να δημιουργήσει μια αδυναμία στο Μαύρο στρατόπεδο;
5.ε4!
Ακριβώς! Το πιόνι είναι άτρωτο. Αν 5…δxε4 τότε 6.δ5 και ο Μαύρος χάνει κομμάτι. Αλλά τι να κάνει ο Μαύρος; Στο 5…Αδ7, ο Λευκός παίρνει τον απόλυτο έλεγχο του κέντρου μετά από 6.γxδ5 περιορίζοντας σημαντικά το πεδίο δράσης των Μαύρων κομματιών και με το Βασιλιά ακόμα στο κέντρο αυτό ισοδυναμεί με ήττα. Οπότε...
5…δxγ4 6.δ5 Αγ8 7.δxγ6 Βxδ1+
Ο Μαύρος υποχρεώνεται να αλλάξει Βασίλισσες για να σώσει τουλάχιστον την επιλογή του ροκέ.
8.Ρxδ1 Αε6;
Επαναλαμβάνει το ίδιο ακριβώς λάθος όπως στην 4η κίνηση! «Κάθε σκακιστής έχει τα δικά του τυπικά λάθη». Ο Λευκός φυσιολογικά παίζει…
9.Ιγ3 Ιθ6; 10.Ιζ3
Η κίνηση του Μαύρου παραβαίνει ένα βασικό κανόνα ανάπτυξης –οι Ίπποι πρέπει να συγκλίνουν προς το κέντρο. Ο Λευκός δεν παρασύρεται να κόψει τον Ίππο για να δημιουργήσει διπλωμένα πιόνια στη στήλη θ –έχει σχέδιο! Βέβαια το 10.Ιβ5 ήταν αμεσότερο.
10…Πδ8+ 11.Ργ2 Αη4;
Η τελευταία κίνηση του Μαύρου δίνει μια απλή ιδέα στο Λευκό και νέο σχέδιο κατά του στριμωγμένου Μαύρου Ηγεμόνα.
12.Ιβ5! Πγ8 13.Ιxγ7+ Πxγ7 14.Αxγ7
Ο Λευκός κερδίζει έναν Πύργο και διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο της παρτίδας.
14…Αxζ3
Ενώ ο Μαύρος Μονάρχης ασφυκτιά ανάμεσα στα ίδια του τα κομμάτια, ο Αξιωματικός συνεχίζει να κινείται επιπόλαια.
15.ηxζ3 ε5;
Έχει «σκάσει» τόσο πολύ από την πίεση των κομματιών του, που το πιόνι ε εκσφενδονίζεται σαν κουμπί, σε λάθος τετράγωνο αντί για το φυσιολογικό ε6! Ο Λευκός βλέπει κι άλλη ευκαιρία που δεν την αφήνει να πάει χαμένη.
16.Πδ1 Αγ5; 17.Πδ8+ Ρε7 18.Πxθ8 1–0

Το Σύστημα του Λονδίνου είναι ένα απλό άνοιγμα χωρίς ιδιαίτερες περιπλοκές που οδηγεί σε κλειστές παρτίδες και χαρακτηρίζεται από τις κινήσεις δ4, Αζ4 και στη συνέχεια γ3 και ε3. Οι συνήθεις γραμμές είναι:

1.δ4 δ5 2.Ιζ3 Ιζ6 3.Αζ4
1.δ4 Ιζ6 2.Ιζ3 ε6 3.Αζ4
1.δ4 Ιζ6 2.Ιζ3 η6 3.Αζ4

Το Αλογάκι

Σκακιστικά: Βασίλης Καφίρης (FIDE D.I.)
Παιδαγωγικά: Λέττα Γκύζη (Παιδαγωγός)

Θεματολογία

Από το Blogger.